20 gru Leczenie Nusinersenem w Polsce: pytania i odpowiedzi

Poniżej zamieszczamy zwięzłe informacje na temat dalszych kroków w dostępności Nusinersenu w Polsce.

Poniższe informacje są zgodne z naszą najlepszą wiedzą, jednak nie możemy zagwarantować, że są stuprocentowo poprawne. Informacje zamieszczone pochodzą ze strony Fundacji SMA www.fsma.pl

Jak będzie wyglądał proces od strony formalnej?

1. Najpóźniej 31 grudnia Minister Zdrowia podpisze rozporządzenie o liście leków refundowanych obowiązującej od 1 stycznia 2019 r. Zgodnie z zapowiedziami Ministra, na tej liście znajdzie się nusinersen jako lek na rdzeniowy zanik mięśni.
2. W ciągu 30 dni od wejścia w życie listy – tj. najpóźniej 30 stycznia – Prezes NFZ powinien podpisać decyzję o uruchomieniu programu lekowego nusinersenu.
3. Następnie rozpocznie się proces wyboru i kontraktowania placówek (szpitali) do prowadzenia programu.
4. Następnie – zapewne już w marcu – zakontraktowane placówki ogłoszą przetargi na dostawę nusinersenu. Dopiero po wyłonieniu dostawców i rozpoczęciu dostaw pierwszy pacjent będzie mógł rozpocząć leczenie.

Terminy te są realistyczne, jednak należy brać pod uwagę możliwość wystąpienia opóźnień.

Co z osobami, które nie mogą czekać?

W Polsce jest co najmniej kilkanaścioro niemowląt i malutkich dzieci, które powinny rozpocząć leczenie natychmiast, nie czekając kolejnych kilku miesięcy na start programu lekowego. Fundacja stara się wypracować dla nich ścieżkę szybszego dostępu do leku.

Czy dorośli też będą leczeni nusinersenem?

W programie nusinersenu nie przewiduje się ograniczeń wiekowych.

Które szpitale będą prowadzić leczenie?

Szpitale zostaną wyznaczone przez NFZ w specjalnej procedurze. Spodziewamy się, że nastąpi to w lutym 2019 r.

Decyzja refundacyjna została wydana na dwa lata. Co będzie dalej?

Zgodnie z ustawą wszystkie leki refundowane w Polsce po raz pierwszy otrzymują decyzję refundacyjną na dwa lata. Po dwóch latach następuje renegocjacja warunków finansowych. Jest to standardowe postępowanie administracyjne, która normalnie nie wpływa na ciągłość leczenia.

Czy każdy z SMA będzie mógł być leczony?

O zakwalifikowaniu do programu lekowego nusinersenu będzie decydowała komisja kwalifikacyjna. Nie są obecnie znane warunki i sposób działania, skład ani liczba takich komisji. Spodziewamy się, że znakomita większość chorych na SMA w Polsce będzie kwalifikowała się do leczenia.

Co powinienem/powinnam zrobić, żeby podjąć leczenie nusinersenem?

Obecnie – nic. Będziemy informować o rozwoju sytuacji na naszej stronie internetowej.

Prosimy również nie dzwonić do szpitali w tej sprawie.

W międzyczasie osoby niezarejestrowane zapraszamy do rejestracji w Polskim Rejestrze SMAprowadzonym przez Wydział Neurologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Rejestr może być użyty do kontaktu z chorymi celem zaproszenia do leczenia. Uwaga: Fundacja SMA nie pośredniczy w rejestracji ani nie ma wglądu do Rejestru.

Polecamy też nadal stosować intensywną fizjoterapię. Leczenie farmakologiczne, leczące układ nerwowy, nie jest w stanie zastąpić leczenia fizykalnego, poprawiającego działanie mięśni.

Nie mam badania genetycznego. Czy dostanę się do programu?

Nusinersen jest lekiem przeznaczonym do stosowania w rdzeniowym zaniku mięśni powiązanym z mutacją w genie SMN1, toteż niewątpliwym warunkiem zakwalifikowania się do programu lekowego będzie potwierdzenie tej mutacji badaniem genetycznym. W tym momencie nie wiadomo jeszcze, czy przeprowadzenie takiego badania u osób wcześniej nie badanych będzie stanowiło element programu lekowego. Sugerujemy wstrzymanie się z zamawianiem badań genetycznych.

Czy ma znaczenie liczba kopii genu SMN2?

Liczba kopii genu SMN2, określana czasem w badaniu genetycznym, nie będzie mieć żadnego znaczenia w kwalifikacji do leczenia nusinersenem.

Co z osobami, które przeszły chirurgiczną korektę skoliozy?

Zazwyczaj sam fakt usztywnienia kręgosłupa, np. poprzez wstawienie prętów, nie jest przeciwwskazaniem do wkłucia lędźwiowego, aczkolwiek w zależności od zastosowanej metody oraz indywidualnej budowy ciała może utrudniać podanie leku. Przed zabiegiem warto skonsultować kwestię leczenia nusinersenem z chirurgami. Zespół chirurgiczny w szpitalu w Zakopanem ma pełną i aktualną wiedzę i uwzględnia przyszłe podawanie nusinersenu w sposobie przeprowadzenia korekty skoliozy.

Obecnie nie jest jasne, czy lekarze będą chcieli podejmować się eksperymentalnych metod podania nusinersenu (np. przez port) ani czy NFZ będzie finansował takie zabiegi.

A co z osobami, które jej nie przeszły?

Silna skolioza może utrudnić, a czasem uniemożliwić podanie leku (pomijając fakt, że drastycznie utrudnia oddech i mowę i osłabia odruch kaszlu). Decyzja każdorazowo będzie należeć do zespołu podającego nusinersen.

Co jeśli biorę udział w badaniu klinicznym innego preparatu?

Technicznie, nie ma przeszkód w przejściu z leku eksperymentalnego na lek zarejestrowany (ale nie odwrotnie), pod warunkiem odczekania okresu niezbędnego do wypłukania leku eksperymentalnego z organizmu (nie dotyczy terapii genowej).

Jednakowoż badania kliniczne z natury dotyczą preparatów o potencjalnie wyższej skuteczności lub potencjalnie dających pacjentom większe korzyści. Zarówno risdiplam, branaplam, jak i terapia genowa mają niezwykle obiecujące wyniki. Prawdopodobnie z tego powodu żaden uczestnik prób risdiplamu dotychczas nie zrezygnował na rzecz nusinersenu – nawet w krajach, w których nusinersen jest refundowany od dawna. W próbie branaplamu zrezygnował jeden uczestnik części I. W próbie terapii genowej AVXS-101 na leczenie nusinersenem zdecydowali się rodzice jednego dziecka, które nie wykazywało odpowiedzi na terapię genową.

Czy będą leczone dzieci przedobjawowe?

Nie wiemy.

Czy nusinersen może pomóc w innych chorobach powodujących zanik mięśni, np. SLA?

Nie. Nusinersen działa na specyficzne uwarunkowania genetyczne powodujące rdzeniowy zanik mięśni związany z mutacją na chromosomie 5q (gen SMN1). Nie może być podawany w żadnym innym schorzeniu.

Mieszkam za granicą. Czy będę mógł być leczony/leczona nusinersenem w Polsce?

Informacje na temat warunków objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym w Polsce znajdują się w serwisie internetowym NFZ. W razie dalszych pytań prosimy o kontakt z NFZ.